تفاوت فرش و قالی

فرش، گلیم، قالی، قالیچه و بافتنی‌هایی از این دست، از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین المان‌هایی دکوراسیون است. در زیباسازی محیط خانه و محل کار از فرش و قالی استفاده بسیار می‌شود. این واقعیت بخصوص در فضای خانه‌های ایرانی رایج‌تر می‌باشد. فرش ایرانی در تاریخ خود، با سیر تکاملی توانست علاوه بر زیبایی، نشانگر فرهنگ و سنت نیز باشد. فرش ایرانی، گلیم قشقایی، قالی کرمان، قالیچه‌های دست‌باف و … از واژه‌هایی است که در این زمینه می‌شنویم. حال سوال اینجاست که تفاوت بین قالی، فرش، قالیچه، گلیم و … چیست؟ در ادامه با فرش آستان همراه باشید تا به بررسی پاسخ آن بپردازیم.

فرش چیست؟ تفاوت فرش و قالی در چیست؟

برای بسیاری از ما، واژه فرش و قالی به معانی یکسان به کار گرفته می‌شوند. آیا تا بحال فکر کرده‌ایم که تفاوت این دو در چیست؟ برای تفکیک معنای آنها، ابتدا به تعریف فرش می‌پردازیم:

فرش: در اصطلاح به هر چیزی که بتوان روی زمین گستراند، فرش گفته می‌شود. فرش در واقع کلمه‌ای عربی می‌باشد. اعراب به هر چیزی که قابلیت گسترده شدن روی زمین را داشته باشد فرش می‌گویند. در زبان فارسی نیز، فرش معادل با هر چیزیست که بتوان روی زمین پهن کرد. قالی، حصیر، زیرانداز، گلیم، جاجیم و … همگی نوعی از فرش محسوب می‌شوند.

قالی: نوعی از فرش می‌باشد. در واقع قالی، به عنوان زیرمجموعه‌ای از انواع مختلف فرش بحساب می‌آید. یک قالی باید دارای ویژگی‌های منحصر بفردی باشد. یک‌رو بودن، داشتن پرز و گره، دارای تار و پود، از ویژگی‌های قالی است. در حالیکه فرش دارای پیشینه‌ای ماقبل تاریخی‌ست، اما قالی به دوران حدود هخامنشی باز می‌گردد.

تا اینجا متوجه شدیم که فرش، شامل طیف وسیعی از انواع گستردنی‌ها می‌باشد. در حالیکه قالی، به نوعی از فرش گفته می‌شود که دارای خصوصیات ویژه‌ای می‌باشد. با این توصیف، فرش دارای بیش از ۵۰ مدل مختلف می‌باشد.

کاربردهای مختلف قالی

قدمت قالی به حدود ۲۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد. خود قالی نیز دارای انواع مختلفی می‌باشد. قالی علاوه بر اینکه بعنوان فرش و زیرانداز استفاده می‌شود، دارای کاربردهای تزئینی نیز می‌باشد. تابلو‌فرش، یکی از انواع قالی می‌باشد که از آن برای کاربرد زینتی و تجملی استفاده می‌شود. قالیچه‌ها نیز نوعی از قالی می‌باشند. تفاوت اصلی که در قالی و قالیچه وجود دارد، ابعاد آنهاست. به فرش‌هایی پرزدار که مساحتی بیش از ۶ متر داشته باشند، قالی گفته می‌شود. حال آنکه قالیچه به فرش پرزداری می‌گویند که مساحتی کمتر از این میزان دارند.

انواع مختلف قالی بر اساس جنس

اساسی‌ترین دسته‌بندی که برای قالی‌ها انجام می‌شود بخاطر نوع جنس آنها می‌باشد.

قالی تمام پشم: از با دوام ترین نوع قالی‌ها می‌باشد که در برابر عوامل محیطی بسیار مقاومند. بیشتر این قالی‌ها، سنگین بوده و قیمت ارزان‌تری دارند. چرا که شاخصه هنری بکار گرفته شده در آنها کمتر به چشم می‌خورد. تار، پود و پرز این قالی‌ها تماماً از جنس پشم می‌باشد.

قالی چله پشم: این نوع از قالی، معمولاً بافت ظریف‌تری از قالی تمام پشم دارند. چله این قالی از جنس پشم می‌باشد. در حالیکه پرزهای آن تنها از جنس پشم نمی‌باشد. این نوع از قالی دارای زیبایی‌های هنری و ظریف‌کاری بیشتری می‌باشد و قیمت بالاتری دارند.

قالی تمام ابریشم: یکی از قالی‌های بسیار ظریف،‌ ریزبافت و گران قیمت می‌باشد. تار و پود و پرز استفاده شده در این قالی، تماماً از جنس ابریشم می‌باشد. این قالی‌ها بر خلاف ظاهر ظریف خود، مقاومت بسیار بالایی نیز دارند. ارزش هنری این قالی، بسیار بالاست.

قالی کف ابریشم: چله این قالی‌ها از جنس پشم و زمینه آن از ابریشم می‌باشد. این قالی‌ها در مقایسه با قالی تمام ابریشم، ظرافت کمتر و به تبع آن، قیمت پائین‌تری نیز دارند.

قالی گل ابریشم: نوع این قالی از نام آن پیداست. چله این قالی‌ها از جنس پشم می‌باشد. پرزهای آن نیز از جنس پشم می‌باشد. منتهی تفاوتی که وجود دارد در جنس گل‌ها و برگ‌های موجود در طرح قالی‌ست. در این فرش، گل و برگ‌های نگاشته شده در طرح فرش، از جنس ابریشم می‌باشد. ارزش هنری این قالی نیز زیاد است. اما قیمت آن در مقایسه با قالی تمام ابریشم، به مراتب کمتر می‌باشد.

بیشتر بخوانید: فرش ماشینی خوب چی بخرم؟

قالی دست‌باف و ماشینی

بطور کلی، قالی‌ها با توجه به قیمت، جنس و اندازه برای استفاده‌های متفاوتی طراحی شده‌اند. حال آنکه خود قالی، به دو دسته دست‌باف و ماشینی تقسیم می‌شود. قالی ماشینی، با استفاده از تکنولوژی و ماشین‌های اتوماتیک بافته می‌شود. طبیعتاً زحمت و ذوق هنری در این قالی‌ها بسیار کمتر از قالی‌های دست‌باف است.